You Cannot Download this book untill you login but you can read it .

---

Login Register

BABI NA BIYU
La’asar sakaliya, a wani madaidaicin gida ckin wata unguwa mai tsohon tarihi a jihar Kano, wadda aka fi sani da 'Yakasai'.
Gidan wadatacce ne sosai, mai dakuna biyar ciki da falo. Madafi da bandaki biyu. A tsakiyar gidan bishiyar umbrella ce mai yawan ganyayyaki da nunannun ‘ya’ya yalaye sharr, amma ga dukkan alamu masu gidan ba sa tsinkar su. Watakila don ba su da yara ne. Ko basu iya cin 'ya'yan umbrella ba.
Inna Hajara ce zaune ta shimfida tabarma a karkashin bishiyar tana tankaden garin masara. A gefe ta kunna rediyonta tana sauraron shirye-shiryen gidan radiyon Freedom. Sallamar babban dan nata ta sa ta mika hannu ta rage sautin rediyon. Ya shigo cikin takunsa na nutsuwada haiba, ya ja kujera ‘yar tsugunne ya zauna yana fuskantar mahaifiyar sa.

Dogo ne sosai, baki mai dogon hanci. Kalarsa ta fi kama da ta mazan kasar Addis-Ababa, musamman lallausar sumar kansa da ta nuna shi ruwa biyu ne. Innar sa Hajara basudaniya ce ta usul, daga garin Jazeera, Sudan, mahaifinsa ne Bahaushe, wanda karatu ya kai shi Sudan ya auro Haajara, shekararsu goma tare Allah ya yi masa rasuwa, tun daga lokacin kuma ba ta koma kasarsu ba, sannan bata kara aure ba, ta maida hankali ga tarbiyyar ‘ya’yanta uku da uban su ya mutu ya bar mata.
A lokacin da maigidanta ke raye, sun yi rayuwa ta sukuni da yalwa, domin shi din Dr. ne a jami’ar Bayero, suna zaune a unguwar Janbulo tun kafin a yi gidaje da yawa a cikin ta. Bayan rasuwarsa rayuwa ta yi tsananin da dole ta sayar da gidan ta sayi karami a cikin gari wanda suke ciki a halin yanzu don ta tallafi rayuwa da karatun ‘ya’yanta. Ta kuma kama sana’ar gidan gona har yau, inda ake kiwon kaji da raguna har da shanu, inda ake fidda madarar shanu a sayar da kwai da kaji, in shekara ta zagayo lokacin babbar sallah ta sayar da ragunan da ta kiwata ta zuba wasu.
Da wannan sana’a Inna Hajara ke tallafe da marayunta. Suka kuma zame mata abin alfahari domin sun bada himma a karatu na addini da na zamani. Babbar ‘yarta Rabi’a ita ta gaji mahaifinta. A kasar sudan ta yi karatun shari’ar addinin musulunci a yanzu haka babbar lecturer ce a (Aminu Kano School of Legal and Islamic Studies), shi da ya biyo bayanta a wannan shekarar ya gama masters dinsa daga jami’ar Ahmadu Bello, inda ya karanci injiniyan sadarwa (Telecommunication Engineering) da kwalayen digiri da masta masu daraja ta farko.
Kanwarshi mai binshi Sa’adatu tana jami’ar Bayero tana karantar harshen Larabci (B.A Arabic) duk a kokari da jajircewar uwa irin Inna Hajara wadda ba ta hada komai da ilmin ‘ya’yanta ba, domin kuwa a cewarta babansu ya sha yi mata wasiyya a kan hakan.
Ba su cikin arziki, basu cikin daula, amma suna cikin rufin asirin Ubangiji wanda shi ya fi komai kwanciyar hankali. Sun fi karfin abinda zasu ci, da sutturar da zasu daura. Yayarsa Dr. Rabi’ah na nata kokarin wajen ganin ba su rasa komai ba tunda shi har yanzu bai fara aiki ba. Yana dai aikin koyarwa a wata makaranta mai zaman kanta wai ita ‘yan Dutse a Kano, bai jima da farawa ba.
Inna Hajara ta dube shi kamanninsa kullum da mahaifinsa marigayi Dr. Ismael Yakasai har razana ta yake. Wani lokacin ko kallonta ya yi sai gabanta ya fadi don hatta kwayar idanunsu iri daya ne. Gashin kansa da launin fatarsa shi ne irin nata na Sudanese. Saurayi ne ajin farko, wanda ya dama ya kutsa cikin ilmummuka daban-daban.
Babban sirrin kyawunsa shi ne dogon karan-hancinsa wanda har wani lankwashewa ya yi a karshe, ko maza ‘yan uwansa ba za su bar fatan ina ma a ce su ne shi be, balle kuma mata.
Shi kam zai ce ya sha wuya a hannun mata lokacin karatu a jami’a, musamman ‘ya’yan masu da shi, wadanda suke ganin kudin iyayensu zai iya jawo ra’ayinsa gare su. A hankali suka fahimci nagarta da kamewa, sannan uwa-uba rikon addini irin nasa daban ne dana sauran maza. Ba kowa Allah ke yiwa irin baiwarwakin da yayi masa ba. A daddafe ya kammala karatu ya huta, ya zauna a gida yana ta neman aiki lungu da sako. Shekarunsa talatin da daya cif, in har lissafin da yake yi daidai ne. Duk inda ya ji wani online vacant dake bukatar profession din sa sai ya shige cike ya aika.
Inna Hajara ta dube shi da murmushi, “Yau ina ka shiga ne? tun dazu ban ji dawowarka ba, bana jin ko abinci ka ci”.
Ya ce, “Inna, abincin nan yau ba zai shiga cikina ba, zuwa na yi in gaya miki gobe zan yi sammako zuwa Abuja ma’aikatar da suka yi mana aptitude watannin baya, sun kira ni da gaggawa. Sai a sanya mu cikin addu’a”.
Inna Haajara ta washe baki cikin murna, ta ce, “Addu’a ai duk bayan sallar farilla kuna cikinta, Allah ya shige gaba Ya bada sa’a, Ya kuma karawa rayuwa albarka”.
A daren ranar ya kulle kayansa kala biyu da duk abin da zai bukata, da ma jiya makarantar da yake koyarwa wato ‘YAN DUTSE suka biya shi albashin wata. Don haka ba shi da matsalar kudin mota har wajen kwana zai iya kamawa.
Ya kira Yayarsa Dr. Rabi’a ya gaya mata batun tafiyarsa Abuja, ta yi masa addu’a sosai, ko ita tana so kanin nata ya samu kwakkwaran aiki ya yi settling down ba aikin private school ba wanda babu fansho ba garatuti. Ga karatun shi mai matukar kyau ga kyawun sakamako, don dai yanayin kasar tamu ne sai alhamdulillahi.
Washegari tun asubahi ya bi motar farko zuwa birnin tarayyah.

****

Su biyar ne a kan luntsuma-luntsuman kujerun da aka tanada don baki maziyarta masu son ganin shugabar bangaren daukar ma’aikata. Tun safe suke kan layi har yanzu da azahar ta gabato, ya ga cewa komai runtsi dole ya je ya yi sallah, aiki dai na duniya ba na lahira ba. Don haka ya mike tare da gaya wa abokan zamansa zai je ya yi sallah ya dawo.
Kallon mahaukaci suka hau yi masa, bai kula ba ya yi wucewarsa. Su kam ai ko za su kwana wurin nan ba su matsawa ko nan da can.
Minti biyar bayan fitarsa sakatariya ta fito da takardu a hannunta ta kira sunan sa, duk cikin wadanda ke zaune babu mai wannan sunan. Don haka ta tsallake shi ta kira na gaba. Ya rungumi file din da credentials dinsa ke ciki tamkar ya rungume zuciyar sa, ya shigo ofishin da sallama.
Bayan ya idar da sallah ya dawo, nan suke gaya masa an kira shi ba ya nan. Ya mike zuwa ga tebirin sakatariyar, calmly ya ce,
“Excuse me Ma’am, I went to pray for some minutes”.

Wani kallon banza ta yi masa da ma gata kirista ce. Nan ta ke gaya masa, gara ma ya kama gabansa don layi ya riga ya wuce shi.
Kyale ta ya yi ya koma wajen zamansa ya zauna yana kallo daya bayan daya suka shiga suka fito, amma matar nan ta hana shi shiga. Wayar da ke kan tebirin ta ce ta yi kara ta daga da sauri, yana tsaye a kanta rungume da hannayensa a kirjinsa. Daga ido ta yi ta dube shi, sannan ta ce,

“Ok Ma!” Tare da kife wayar,
“Allah ya so ka, ta ce ka shiga”.
Murmushi ya yi wa kansa, ya dauki jakar goyonsa ya saba a baya, wadda ke dauke da dukkan takardunsa. Ya sanya kai a katafaren ofishin.

Yana shirin ganin dattijo ko magidanci, sai ya ga wata kyakkyawar budurwa son kowa na juyi a kan kujera, kwata-kwata shekarunta ba su fice na Sa’adatu kanwarsa ba.
Mamaki ne ko al’ajabi ya hana shi yin abin da ya kamata, wato gaisuwa, sai ya tsaya kikam yana kallon ta. Kyawunta kam zai iya cewa bai taba ganin mace mai irinsa ba. Ba wannan ne abin da ya tafi da hankalinsa ba, kankantar shekarunta ne da wannan mukamin.
Hanan ta kufula da kallon da ya tsaya yana yi mata, babu gaisuwa babu nuna girmamawa sai kallo. Ga ta da son girma kamar gyambo. Ta ga kuma kamar kallon raini yake yi mata. A fusace ta ce,
“Please get out, idan ka zo ne don ka kare min kallo”.
Ya sauke idanunsa kasa, “I’m sorry Ma”. Sannan ya samu kujerar da ta dace da shi ya zauna. Amma sai Hanan ta maida kai ga files din da ke gabanta, ta ce,
“In ka gama zama ka san inda dare ya yi maka. Ba zan duba takardunka ba, domin ba zan dauki mayun kallon mata ba”.
Ya yi ‘yan mintuna a zaune ya kasa cewa komai. Zai so ya gaigaya mata magana cewa, ba ta isa ya tsaya kallonta ba, bata da abinda zai kalla; rather mamakin mahaukacin da ya ba ta ofishin yake.
Cikin bacin rai ya mike ya juya ya fita, yana fadi cikin ransa; ashe NCC ta mahaukata ce, in ba haka ba ya za a yi a dauki babban mukami irin wannan a bawa wannan shashashar yarinyar da ba ta ko kai shekaru ashirin ba?
Shi ma in dai irinta ne za su shugabance shi suna ba shi order ya fasa aikin, ba ya so.
Ta bi shi da kallo baki bude don ta dauka zai yi apologizing.

Tafiya yake yana zancen zuci ba tare da lura da cewa a kan titin motocin ma’aikatar yake tafiya ba. Daidai lokacin da wata sullubebiyar mota ta taho kan titin da gudu, direban motar yana ta yi masa horn amma bai ji ba tsabar bacin ran da wannan yarinyar ta kunsa masa. Yana tuno wahalar da ya sha na zuwa Abuja da albashinsa da ya karar wajen kudin mota, da kama daki da yayi a hotel, ga layin da ya hau tun karfe bakwai na safe, har zuwa yanzu bai sanya komai a cikinsa ba.
Sannan yarinya kanwar bayansa ta zo ta yi masa wannan wulakancin? Tun fil’azal kowa da ya sanshi a duniya ya san abu daya da ba ya dauka a rayuwarsa shi ne raini, musamman daga wanda ya girma.
Duk kokarin da Halima ta yi na sarrafa sitiyarin motarta sai da ta dauke shi ta yi cilli da shi a gefe. Ta take totur din motar tana kiran sunan Allah. Securities da tsilli-tsillin mutanen da ke wajen suka yo kansa don ba shi taimako. Halima ta bude kofar motar ta fito sanye cikin doguwar riga fitted gown ta wani sassalkan yadi ruwan madara, ta yane kanta da wani karamin mayafi baki, idanunta rufe cikin prada dinta kamar kullum.
Sabanin Hanan, Halima ba ta so a tuka ta a mota, ko a hada ta da mai tsaron lafiya a matsayinta na EVC/CEO, tafi so tayi driving kanta in dai ofis za ta je, sauran wurare ne ta ke shiga karkashin kulawar masu tsaron lafiya for security reason.
Suna kokarin sanya shi a wata mota ta ma’aikatar NCC don kai shi asibiti sakamakon jinin da yake zubarwa, Halima ta ce,
“Ku sanya shi a motata, mutum biyu ku shigo mu je tare”.
Jikinta sai rawa yake don ba ta taba kade ko zakara ba balle dan mutum. Wani asibiti mai zaman kansa suka nufa kusa da ma’aikatar inda aka karbe shi da gaggawa sabida matsayin Halima.
Duk wani taimako da ya kamata sun ba shi, sun masa dinki a goshinsa da gyara gocewar kashi, sauran kananan ciwuwwukan duk sun manne su da plasta. Likita ya ce, za su rike shi tsawon kwana biyu don tabbatar da cewa babu internal injury. Halima ta kama daki V.I.P aka shigar da shi can bayan likitoci sun gama duba shi sun ba shi kwanciya ta kwanaki biyu.
Gida ta koma don ya samu barci sakamakon allurar barcin da aka yi masa. Aikin da ta je domin ta yi mai muhimmanci dole ta fasa shi. Wanka ta yi tare da sallar la’asar, sai a lokacin ta samu nutsuwa. Ta kira mai girkin abincinsu Helen ta ce ta shirya mata lunch a basket ta sanya mata a mota za ta fita nan da twenty minutes (mintina ashirin).
Tana shiga mota domin ta tuka, sai jakarsa da ke gefe wadda wani security ya sako a motarta ta dauki hankalinta. Ta san babu kyau yi wa mutum bincike, amma haka kawai ta ji tana son ta duba ba don tsoro ba sai don tsaro, ta san wane mutum ta ke dawainiya da shi.
Babu komai cikin jakar sai takardun shaidar karatu (qualifications) tun daga firame har jami’a. sai kuma CV wanda ke dauke da dukkan bayanan da suka jibanci ilminsa da shi kansa. Kwarai hazakarsa ta yi matukar impressing dinta. Sannan kamannin sa, kwarjinin sa da haibar sa sun tsaya mata a rai.
A hankali ta maida takardun cikin jakar, sannu a hankali ta ja motar ta fita daga harabar gidansu zuwa asibitin Nizamiye.
Yana zaune a gefen gadon kafafunsa a kasa, baki, dogo, siriri wanda kai tsaye za ka kira shi da handsome, gantleman. Ga Halima ba wannan ne a ranta ba; kimarsa ta karu a idanunta ne bayan takardunsa da ta gani. Ta kuma tabbata neman aiki ya kawo shi NCC don tana sane da zuwan applicants din da aka yi shortlisting dinsu, wadanda aka yi wa aptitude test tun kafin kama aikinsu ita da Hanan. Wanda muhimmin abin da ya sa Daddy bankado takardunsu don ya nema mata P.A ne a cikinsu.

Da sallama ta shiga, ya dago manyan idanunsa ya dube ta. Ba su da maraba ita da yarinyar dazu, abin da ya sa ya gane ba ita ba ce shi ne, wannan ba ta kai ta haske ba, sannan ta fi ta kaurin jiki, kuma tana da tauwadar Allah a gefen dogon hancinta. Sai ya kasa amsa sallamarta.
Ta ja farar kujerar da ke gabansa ta zauna.
“I’m sorry, ni ce na buge ka dazun accidently kana tafiya bisa titi, na yi horn, na yi horn ba ka matsa ba. Ina kokarin kauce maka wata motar ta fuskanto ni dole motata ta shafe ka ka yi hakuri please, tsautsayi ne”.
Ta fada cikin tattausar muryarta wadda ta kara tabbatar masa ba yarinyar dazu ba ce. Wannan ta san mutuncin mutane kuma tana da hankali. Amma duk yadda aka yi suna da kakkarfar alaka.

“I’m Halimah Numan”.

Ta fada in subdued (cikin yin kasa da murya).
“I’m Hashim Yakasai”. Ya bata amsa a takaice.
“Na gode Mr. Hashim, takardunka suna wajena, in ka amince zan yi amfani da su, daga nan zuwa jibi da za a sallame ka”.
“Babu komai”. Ya fada yana kara mamakin ma’aikatar da ya kawo kansa, ma'aikatar da tayi ficce da kaurin suna a Najeriya, highly compepetitive, ashe NCC din duka ma’aikatar kananan yara ce?
“Ga abinci Mr. Hashim, let me serve you”. Ta fada tana mai janyo kwandon da ta shigo da shi. Ta zuba lafiyayyen abincin da farfesun kayan ciki a dan karamin bowl ta mika masa. Karba ya yi don cikinsa rabonsa da abinci tun daren jiya. Ba bata lokaci ya soma ci yayin da Halima ta maida hankali ga danna wayar hannunta.
Da ya gama cin abincin ne ta soma yi masa tambayoyi, daga wane gari yake? Me ya zo yi NCC har ta buge shi? Me ya kautar da hankalinsa haka?
A takaice ya ce, ya zo intabiyu ne, unfortunately bai samu ya yi ba. Hawan shi kan titi kuwa ya yi nisa a tunani ne, daga Kano yake.
Daidai lokacin aka kira sallar magriba, don haka Halima ta yi masa sallama da alkawarin gobe kafin ta shiga wajen aikinta za ta zo ta ga lafiyarsa.
Halima ta koma gida ta tarar Daddy da Hanan sun dawo. Sallah ta yi, sannan ta fadi abin da mai girkinsu za ta kawo mata. Sai da ta gama cin abinci sannan ta sanya takalminta na zaman gida ta nufi falon Daddy.
Prof. Zubair ya kura mata ido. Tana karasowa zuwa kujerar da yake zaune, ta zauna gefensa tare da dafa kafarsa ta dama.
“Daddy sannu da gida”.
“Yau ina ki ka je Halima throughout ban ganki a ofis ba?”
“Tsautsayi ne ya same ni Daddy, wani bawan Allah na buge da mota, yanzu haka na kai shi asibiti yana karbar treatment, ina wajensa tun dazu”.
Hanan ta ce, “To tunda kin kai shi asibiti kin biya kudin magani zaman me za ki je ki yi a wajensa?”
Harararta Halima ta yi, “Ki daina sa min baki in ina magana tunda ba da ke nake magana ba”.
Hanan ta zumburo baki, ta kauda kai.
Halima ta dubi Daddy tana murmushi, “Daddy I have found my P.A (na samu P.A dina)”.

Prof. Zubair ya kalle ta yana dan cakuda fuska, “Bayan ma’aikatan da Hanan ta dauka yau? Na zata a cikinsu za a zabi daya?”
Girgiza kai Halima ta yi, “No Daddy, na zabi Mr. Hashim, bari in kawo maka takardunsa ka gani. Shi ma ya yi aptitude tuntuni”.
Ta mike zuwa dakinta ta dauko takardun daga inda ta adana su. Ta kawo wa mahaifinta.
“Hashim Isma’eel Yakasai”. Prof. Zubair ya fada a fili, “Takardunsa are excellent. Tunda kuma ya yi miki shi ke nan, gobe Hanan sai ku ba shi offer”.
Hanan ta sake zumburo baki.
Halima ta yi wa mahaifin nasu godiya, ta ce za ta je ta kwanta don gobe sammako za ta yi tunda yau ba ta je ofis ba.
Washegari ma haka Halima ta karbi breakfast ta tafi da shi asibiti.
Yana kwance idanunsa a lumshe. Tsammani za ka yi barci yake yi, nan kuwa zugin dinkin da ke goshinsa ne ya dame shi. Halima ta yi sallama ta shigo biye da ita nurse ce dauke da kwandon abinci. Ya bude idanunsa da ke lumshe sun canza launi sabida rashin barcin da bai samu ba jiya. Ya amsa sallamarta, Nurse din ta ba shi magani ta fita bayan ta zuba masa abincin da Halima ta kawo.
“Ya ya jikin Mr. Hashim?”
“Alhamdu lillah Ma’am”.
Daga haka duk suka ja baki suka yi shiru. Daga bisani Halima ta duba agogon (swatch) da ke daure a damtsen hannunta. Ta dube shi fuskarta na nuna kulawa.
“Lokacin shiga ofis dina ya yi, idan na tashi zan biyo ta nan in kara ganin jikin naka. Ga karin kumallon ka, let me serve you…” Ta fada tana janyo kwandon gabanta, ta zuba mishi chips da egg da plaintain a plate ta hada mishi shayi mai kauri ta ba shi, sannan ta yi masa sallama ta juya cikin takunta na nutsuwa ta fita.
Shi kuma ya bi ta da kallo, kafin ya sauke idanunsa a kan farantin hannunsa, cikin ransa yana jinjina wannan kirki irin nata, duk da cewa daga ganinta ka ga ‘yar wani kusa a kasarmu ta Najeriya.
****








BABI NA UKU
Engnr. Halima Zubair Numan, ta shiga ofishinta a kan lokaci yau. Ta daidaita bisa teburinta yayin da sakatariyarta Rose ta shigo mata da files din da za ta duba. Da adadin mutanen da za ta gani a yau. Amma ko me take yi tunanin patient dinta na Nizamiye Hospital yana manne cikin ranta.
Waya ta dauka ta buga ofishin Hanan suka yi magana, sannan ta kira sakataren Hanan ya karbi umarnin da ta ba shi. Kafin lokacin tashinta ya yi offer din Mr. Hashim ta shigo hannunta, don haka tana tashi asibitin Nizamiye ta nufa tana murza sitiyarin motarta cikin gwaninta.
Ta same shi yana sallar la’asar, za ka iya gane daga wanka ya fito, domin sumar kansa a jike ta ke, sai dai kayan jikinsa su ya mayar, wadanda har da digon jini a jikinsu. Halima ta ji ba dadi, me ya sa ba ta yi tunanin sayo masa ko da jallabiyya ba ne? Ko ta karbo masa kayan Daddy?
Da ya idar da sallah ne suka hada ido a lokaci guda, Halima ta yi masa murmushi. Sannan ta ja kujera ta zauna, shi ma ya koma gefen gadon ya zauna. Magana ta ke a waya inda ya fahimci tana kwatanta wa wani dakin da suke ne. Ba jimawa sai ga wata budurwa kabila ta shigo dauke kwandon abinci. Tana gaishe su ba ta tsaya ba ta fita.
“Ka yi hakuri Mr. Hashim, I was too occupied at office ban samu kawo abincin rananka a kan lokaci ba. Ga wannan please ka duba”. Ta mika masa takardar da ke kalmashe cikin ambulan sannan ta maida hankali ga zuba masa abinci.
Hashim Yakasai ya dauka mafarki yake yi, ko ko cikin zautuwa yake ganin abin da yake gani rubuce a kan takardar. Doguwar takardar daukar aiki ce (offer letter) da NCC dauke da matsayin Technical Assistant ga mataimakiyar shugaba. Sai ka’idojin daukar aiki. Ya tambayi kansa, “Ba dai wannan yarinyar da ke gabansa ce mataimakiyar shugaban NCC ba? He can’t believe it”. Ya kasa gaskata idanunsa.
“Ina fatan Mr. Hashim zai yi farin cikin yin aiki tare da ni, matsayin personal assistant dina?” Ta fada tana mika masa plate din abinci.
Hashim ya kasa magana don har yanzu bai fita daga shock din da yake ciki ba. Amma a karshe sai ya ga bai kamata ya yi mamaki ba, don da ganin Halima ka ga mai dimbin ilmi a kananan shekaru, sannan bai san matsayin ubanta ba. Don haka daukansa aiki da ta yi a dare daya bai kamata ya mamakantar da shi har haka ba.
Ya karbi plate din da ta ke mika masa, sannan bakinsa ya motsa wajen yin godiya. Godiyar da bai san iyakar wadda zai yi ba.